Home » TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG XÂY DỰNG CÔNG TY T.P VỚI CÔNG TY M.Q

TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG XÂY DỰNG CÔNG TY T.P VỚI CÔNG TY M.Q

 

[NỘI DUNG CHÍNH VỤ VIỆC]

Năm 2016, Công ty H.B, Công ty L.B, Công ty T.N cùng thành lp liên danh H.B-L.B-T.N đ thc hin hp đng xây dng vi Tng Công ty A.C vi thi hn 48 tháng 

Theo hp đng, liên quan nghĩa v bo lãnh thì các thành viên HB, LB, TN phi thc hiện bo lãnh tm ng đc lp và HB s đi din đ làm bo lãnh thc hin hp đng.

Hp đng không hoàn thành trong 48 tháng, AC có yêu cu liên danh gia hn bo lãnh tm ng và bo lĩnh thc hin hơp đng đ tiến hành gia hn hp đng xây dng. HB không gia hn được bo lãnh tm ng và bo lãnh thc hin hp đng. LB và TN đã gia hn bo lãnh tm ng thành công.

AC mun hy hp đng và tch thu bo lãnh tm ng ca TN vì HB không gia hn được bo lãnh tm ng, bo lãnh thc hin hp đng.

[VẤN ĐỀ PHÁP LÝ]

Các vn đ pháp lý mà lut sư Nguyễn Duy Anh phi gii quyết cho khách hàng:

  • Joint  and several liability là gì? Theo lut cũng như trên thc tin s áp dng thế nào, ví d trong  trường  hp mt thành viên liên danh t chi hoc không  th trin khai mt hng mc công  vic (trin khai cung  cp hàng hoá dch v, thc  hin vic bo lãnh, nghĩa v bo hành…) thuc  phm vi trách nhim ca mình; mt thành viên không hoàn tr tin tm ng khi ch  đu tư yêu cu; mt thành viên không thanh toán  tin pht, bi thường thit hi cho ch đu tư.
  • Áp dng joint and several liability đ tch thu bo lãnh tm ng ca  T.N do li liên quan đến vi phm điu khon tm ng/bo lãnh tm ng ca các thành viên khác.
  • Ch đu tư có được phép tch thu bo lãnh tm ng khi tuyến b chm dt hp đng  vi liên danh hay không? Trong trường hp ch đu tư gi thông báo cho ngân hàng tuyên b T.N s dng ngun tin tm ng không đúng mc đích đ tch thu bo lãnh tm ng, mc dù trên  thc tế chưa làm vic vi T.N cũng như  không có bng chng v vic vi phm này thì T.N phi làm gì.
  • Đánh giá vic ch đu tư không tch thu bo lãnh khi bo lãnh ti hn có được coi là ch đu tư đã vi phm quy đnh nào đó không? Và vic này có th được xem xét là mt trong nhng nguyên nhân quan trng dn ti vic nhà thu không th m li bo lãnh hay không? 
  • Ch đu tư có được phép tuyên b hu hp đng do li ca nhà thu  (1) mt thành viên không cung cp bo lãnh tm ng; (2) liên danh không cung cp bo lãnh thc hin hp đng (trong trường hp trước đó các bo lãnh này đã được cung cp  nhưng đã hết hn và không được gia hn và cp li)

Căn c theo thông báo ca ch đu tư v vic tch thu bo lãnh tm ng ca TN và tiến hành các th tc hu Hp đng, TN cn phi làm gì vi Sawaco cũng như vi HB? Vi tình hung hin ti, AC có th có các  bin pháp gì đ trc tiếp gii quyết vn đ này vi HB. Liên danh mun thay đi thành viên được không?

[HƯỚNG GIẢI QUYẾT CỦA LUẬT SƯ]

  1. Joint  and several liability là gì? Theo lut cũng như trên thc tin s áp dng thế nào, ví d trong trường hp mt thành viên liên danh t chi hoc không th trin khai mt hng mc công vic (trin khai cung cp hàng hoá dch v, thc hin vicbo lãnh, nghĩa v bo hành….) thuc phm vi trách nhim ca mình; mt thành viên không hoàn tr tin tm ng khi ch đu tư yêu cu; mt thành viên không thanh toán tin pht, bi thường thit hi cho ch đu tư

Theo quy đnh pháp lut, không có mt đnh nghĩa đy đ cho “liên danh”, c th:

“Khon 35, Điu 4 Lut Đu Thu quy đnh: nhà thu chính chu trách nhim tham d thu, đng tên d thu và trc tiếp ký, thc hin hp đng nếu được la chn. Nhà thu chính có th là nhà thu đc lp hoc thành viên ca nhà thu liên danh.

Mc h, Khon 1, Điu 5 Lut Đu Thu quy đnh: Nhà thu nước ngoài khi tham d thu quc tế ti Vit Nam phi liên danh vi nhà thu trong nước hoc s dng nhà thu ph trong nước tr trường hp nhà thu trong nước không đ năng lc tham gia vào bt kỳ phn công vic nào ca gói thu.

Khon 3, Điu 5 Lut Đu Thu quy đnh: Trường hp liên danh phi có văn bn tha thun gia các thành viên, trong đó quy đnh rõ trách nhim ca thành viên đng đu liên danh và trách nhim chung, trách nhim riêng ca tng thành viên trong liên danh.

Khon 6, Điu 11 Lut Đu Thu quy đnh: Trường hp liên danh tham d thu, tng thành viên trong liên danh có th thc hin bo đm d thu riêng r hoc tha thun đ mt thành viên chu trách nhim thc hin bo đm d thu cho thành viên đó và cho thành viên khác trong liên danh. Tng giá tr ca bo đm d thu không thp hơn giá tr yêu cu trong h sơ mi thu, h sơ yêu cu.

Khon 1, Điu 65 & 71 Lut Đu Thu quy đnh: Đi vi nhà thu liên danh, tt c thành viên tham gia liên danh phi trc tiếp ký, đóng du (nếu có) vào văn bn hp đng”

Như vy, nhà thu liên danh là s kết hp ca nhiu t chc đ cùng thc hin mt d án, mà không thành lp pháp nhân. Theo quy đnh ti Khon 1 Điu 11 NĐ 37/2015/NĐ-CP thì các quy đnh trong hp đng s được gii thích theo pháp lut Vit Nam. Điu này cũng phù hp vi t chc không có tư cách pháp nhân được quy đnh B lut dân s 2015 (Chương VI). Trong trường hp này, AC ký hp đng vi nhà thu liên danh ch không phi ký hp đng vi tng nhà thu đc lp, nên liên danh được hiu là mt t chc không có tư cách pháp nhân. Do đó cn phi hiu “Joint and several liabilities” theo các quy đnh v “nghĩa v liên đi” được quy đnh bi pháp lut Vit Nam. Theo quy đnh ti Khon 1 Điu 288 BLDS năm 2015 thì: “Nghĩa v liên đi là nghĩa v do nhiu người cùng phi thc hin và bên có quyn có th yêu cu bt c ai trong s nhng người có nghĩa v phi thc hin toàn b nghĩa v”.

Căn c làm phát sinh nghĩa v liên đi: theo tha thun ca các bên hoc quy đnh ca pháp lut.

Trường hp mt thành viên vi phm, thì trách nhim ca các thành viên khác trong liên danh được quy đnh ti Điu 103, Điu 288 ca B lut dân s:

Điu 103. Trách nhim dân s ca thành viên h gia đình, t hp tác, t chc khác không có tư cách pháp nhân

  1. Nghĩa v dân s phát sinh t vic tham gia quan h dân s ca h gia đình, t hp tác, t chc khác không có tư cách pháp nhân được bo đm thc hin bng tài sn chung ca các thành viên.

  2. Trường hp các thành viên không có hoc không đ tài sn chung đ thc hin nghĩa v chung thì người có quyn có th yêu cu các thành viên thc hin nghĩa v theo quy đnh ti Điu 288 ca B lut này.

  3. Trường hp các bên không có tha thun, hp đng hp tác hoc lut không có quy đnh khác thì các thành viên chu trách nhim dân s quy đnh ti khon 1 và khon 2 Điu này theo phn tương ng vi phn đóng góp tài sn ca mình, nếu không xác đnh được theo phn tương ng thì xác đnh theo phn bng nhau.

Điu 288. Thc hin nghĩa v liên đi

  1. Nghĩa v liên đi là nghĩa v do nhiu người cùng phi thc hin và bên có quyn có th yêu cu bt c ai trong s nhng người có nghĩa v phi thc hin toàn b nghĩa v.

  2. Trường hp mt người đã thc hin toàn b nghĩa v thì có quyn yêu cu nhng người có nghĩa v liên đi khác phi thc hin phn nghĩa v liên đi ca h đi vi mình.

  3. Trường hp bên có quyn đã ch đnh mt trong s nhng người có nghĩa v liên đi thc hin toàn b nghĩa v, nhưng sau đó li min cho người đó thì nhng người còn li cũng được min thc hin nghĩa v.

  4. Trường hp bên có quyn ch min vic thc hin nghĩa v cho mt trong s nhng người có nghĩa v liên đi không phi thc hin phn nghĩa v ca mình thì nhng người còn li vn phi liên đi thc hin phn nghĩa v ca h.

Vì hp đng liên danh các bên không quy đnh rõ trách nhim vi phm ca thành viên liên danh. V nguyên tc mi thành viên chu trách nhim cho phn nghĩa v mình thc hin. Trường hp thành viên vi phm không thc hin được trách nhim do hành vi vi phm ca mình thì ch đu tư có quyn yêu cu các thành viên không vi phm liên đi chu trách nhim. Sau đó thì các thành viên không vi phm có quyn yêu cu thành viên vi phm bi hoàn li cho mình.

Thc tin: Trong thc tin, đi vi nghĩa v mà có nhiu bên liên đi chu trách nhim thc hin, Bên có quyn thường la chn yêu cu mt bên (trong s các bên liên đi chu trách nhim thc hin nghĩa v) đ thc hin toàn b nghĩa v; Bên có quyn s xem xét kh năng tài chính, năng lc chuyên môn, danh tiếng, … ca các bên có nghĩa v liên đi đ xem xét, la chn, yêu cu mt Bên có kh năng nht thc hin toàn b nghĩa v ca các bên liên đi. 

b. Áp dng joint and several liability đ tch thu bo lãnh tm ng ca  T.N  do li liên quan đến vi phm điu khon  tm ng / bo  lãnh tm ng ca  các  thành viên khác.

Bo lãnh tm ng được quy đnh ti khon 4 Điu 18 Ngh đnh 35/2015/NĐ-CP như sau:

4. Bo lãnh tm ng hp đng:

  1. a) Đi vi hp đng xây dng có giá tr tm ng hp đng ln hơn 01 t đng, trước khi bên giao thu thc hin vic tm ng hp đng cho bên nhn thu, bên nhn thu phi np cho bên giao thu bo lãnh tm ng hp đng vi giá tr và loi tin tương đương khon tin tm ng hp đng. Không bt buc phi bo lãnh tm ng hp đng đi vi các hp đng xây dng có giá tr tm ng hp đng nh hơn hoc bng 01 t đng và các hp đng xây dng theo hình thc t thc hin bao gm c hình thc do cng đng dân cư thc hin theo các chương trình mc tiêu.

  2. b) Trường hp bên nhn thu là liên danh các nhà thu thì tng thành viên trong liên danh phi np cho bên giao thu bo lãnh tm ng hp đng vi giá tr tương đương khon tin tm ng cho tng thành viên, tr trường hp các thành viên trong liên danh tha thun đ nhà thu đng đu liên danh np bo lãnh tm ng hp đng cho bên giao th

  3. c) Thi gian có hiu lc ca bo lãnh tm ng hp đng phi được kéo dài cho đến khi bên giao thu đã thu hi hết s tin tm Giá tr ca bo lãnh tm ng hp đng s được gim dn tương ng vi giá tr tin tm ng đã thu hi qua mi ln thanh toán gia các bên

Như vy TN np bo lãnh tm ng cho khon mình được nhn tm ng t ch đu tư, ch không phi bo lãnh tm ng cho nhà thu khác. Trong Thư bo lãnh tm ng do Ngân hàng phát hành cho AC nhm bo lãnh cho TN có ghi rõ vic tch thu bo lãnh trong trường hp TN vi phm hp đng s dng tin tm ng ca ch đu tư không đúng mc đích.

Căn c vào Khon 1 Điu 103 ca B lut dân s, liên danh phi chu trách nhim bng tài sn chung ca liên danh. Liên danh có bo lãnh thc hin hp đng, đây được xem là khon tài sn chung đm bo ca liên danh trong trường hp vi phm hp đng. Còn bo lãnh tm ng ca các thành viên không phi là tài sn chung ca liên danh, và cũng không phi mc đích bo đm bi thường cho vi phm ca các thành viên khác trong liên danh.

Ngoài ra, theo hướng dn ca B Tài chính ti Công văn s 9519/BTC-ĐT v vic thc hin tm ng đi vi các hp đng ca d án vay vn ODA theo công văn s 870/TTg-KHTH ngày 06/6/2014 ca Th tướng Chính ph thì: “Trường hp vn tm ng chưa thu hi nhưng không s dng, nếu quá thi hn 6 tháng quy đnh trong hp đng phi thc hin khi lượng mà nhà thu chưa thc hin do nguyên nhân khách quan hay ch quan hoc sau khi ng vn mà nhà thu s dng sai mc đích ch d án có trách nhim thu hi hoàn tr s vn đã tm ng”. Theo hướng dn nêu trên ca B Tài chính thì Công ty AC có trách nhim thu hi s tin tm ng khi Nhà thu là Công ty TN không s dng hoc s dng sai mc đích s tin tm ng đã được nhn.

Trường hp 1 thành viên trong liên danh vi phm bo lãnh tm ng thì ch đu tư có quyn tch thu bo lãnh tm ng ca thành viên đó, nếu thit hi vượt quá bo lãnh tm ng ca thành viên vi phm thì ch đu tư có quyn yêu cu các thành viên khác trong liên danh liên đi chu trách nhim bi thường cho ch đu tư. Vic vi phm dn đến yêu cu bi thường này không liên quan đến vi phm dn đến tch thu bo lãnh tm ng ca thành viên liên danh khác.

Do đó, ch đu tư không được phép tch thu bo lãnh TN cho vi phm bo lãnh ca nhà thu khác.

c. Ch đu tư có được phép tch thu bo lãnh tm ng khi tuyến b chm dt hp đng  vi  liên danh hay không? Trong trường hp ch đu tư gi thông  báo cho ngân hàng tuyên b  TN s dng ngun tin tm ng không đúng mc đích đ tch thu bo lãnh tm ng, mc  dù trên  thc tế chưa làm  vic vi TN cũng như  không có bng chng v vic vi phm này thì TN phi làm gì.

Như phân tích câu 2 mc đích bo lãnh tm ng là đm bo nhà thu s dng đúng mc đích ca tin tm ng. Hp đng chm dt không phi là lý do đ tch thu bo lãnh này.

Trong trường hp ch đu tư gi thông báo cho ngân hàng v vic TN  s dng sai s tin tm ng thì ngân hàng s yêu cu các chng c chng minh hoc gii trình t TN, nếu có s mâu thun thì phi có bn án ca Tòa án hoc quyết đnh cơ quan gii quyết tranh chp có thm quyn thì ngân hàng mi có căn c thc hin vic bo lãnh. TN ch cn gi công văn phn đi vi ngân hàng là đm bo quyn li hp pháp ca mình.

d. Đánh giá vic ch đu tư không tch thu bo lãnh khi bo lãnh ti hn có được coi là ch đu tư đã vi phm quy đnh nào đó không? Và vic này có th được xem xét là mt trong nhng nguyên nhân quan trng dn ti vic nhà thu không th m li bo lãnh hay không? 

Theo quy đnh pháp lut, hp đng các bên không có quy đnh vic ch đu tư tch thu bo lãnh khi bo lãnh ti hn nên ch đu tư không vi phm. Hơn na, vic tch thu bo lãnh ph thuc vào điu kin tch thu bo lãnh được nêu trong thư bo lãnh ch không phi ph thuc vào vic bo lãnh ti hn hay chưa. Vic gia hn bo lãnh không liên quan đến s kin ch đu tư phi tch thu bo lãnh cũ. 

e. Ch đu tư có được phép tuyên b hu hp đng do li ca nhà thu do (1) mt thành viên không cung cp bo lãnh tm ng; (2) liên danh không cung cp bo lãnh thc hin hp đng (trong trường hp trước đó các bo lãnh này đã được cung cp  nhưng đã hết hn và không được gia hn và cp li)

Căn c Điu 145 Lut Xây dng có quy đnh quyn chm dt hp đng ca ch đu tư như sau:

“Điu 145 Tm dng và chm dt hp đng xây dng

  1. Các bên hp đngcó quyn tm dng thc hin hp đng xây dng trong trường hpsau:

  2. a) Bên giao thu có quyn tm dng thc hihp đngxây dng khi bên nhn thu không đáp ng yêu cu v cht lượng, an toàn lao đng và tiến đ theo hp đngđã ký kết;

  3. b) Bên nhn thu có quyn tm dng thc hihp đngxây dng khi bên giao thu vi phm các tha thun v thanh toán.

  4. Bên giao thu có quyn chm dt thc hin hp đng trong trường hp sau:

  5. a) Bên nhn thu b phá sn hoc gii th;

  6. b) Bên nhn thu t chi hoc liên tc không thc hin công vic theo hp đngdn đến vi phm tiến đ thc hin theo tha thun hp đ

Căn c vào Công văn ca Ngân hàng phát hành cho HB thì có yêu cu HB cung cp ph lc hp đng vi ch đu tư v vic gia hn tiến đ thc hin hp đng. Nghĩa v gia hn thư bo lãnh phát sinh sau nghĩa v gia hn hp đng. Nghĩa v thc hin thư bo lãnh thc hin hơp đng, bo lãnh tm ng theo thi hn hp đng đã được các nhà thu thc hin đy đ. Trong trường hp này, nghĩa v gia hn thư bo lãnh thc hin hp đng, bo lãnh tm ng là khác bit vi nghĩa v thc hin bo lãnh hp đng, bo lãnh tm ng đã thc hin.

Do đó, Nghĩa v gia hn hp đng, gia hn bo lãnh thanh toán, gia hn bo lãnh thc hin hp đng không phi là căn c đ ch đu tư hy hp đng.

Tuy nhiên, có quan đim cho rng vic gia hn bo lãnh trong trường hp này là nghĩa v ca Liên danh nhà thu, vic gia hn bo lãnh ph thuc vào vic liên danh đã hoàn thành các nghĩa v theo hp đng và AC đã thu hi hết s tin tm ng hay chưa mà không ph thuc vào vic các bên đã ký gia hn thi hn thc hin hp đng, bi vì:

Khon 2 Điu 16 Ngh đnh s 37/2015/NĐ-CP quy đnh: Bo đm thc hin hp đng phi được np cho bên giao thu trước thi đim hp đng có hiu lc theo đúng tha thun ca các bên v giá tr, loi tin, phương thc bo đm; theo mu được bên giao thu chp nhn và phi có hiu lc cho đến khi bên nhn thu đã hoàn thành các nghĩa v theo hp đng hoc sau khi bên giao thu đã nhn được bo đm bo hành đi vi hp đng có công vic thi công xây dng và cung cp thiết b.

Đim c Khon 4 Điu 18 Ngh đnh s 37/2015/NĐ-CP quy đnh: Thi gian có hiu lc ca bo lãnh tm ng hp đng phi được kéo dài cho đến khi bên giao thu đã thu hi hết s tin tm ng.

Hơn na, trong s các thành viên liên danh nhà thu thì TN và LB đã gia hn bo lãnh tm ng theo yêu cu ca AC là đã tha nhn nghĩa v gia hn bo lãnh, điu đó cũng đng thi chng minh vic Ngân hàng chp nhn gia hn bo lãnh không ph thuc vào vic gia hn thi hn thc hin hp đng như lý do mà TN đưa ra. 

Vì liên danh nhà thu đã vi phm nghĩa v gia hn bo lãnh nên AC có quyn căn c Hp đng đ chm dt hp đng vi Liên danh nhà thu.