Tư vấn quyết tranh chấp đất đai liên quan đến tôn giáo

Nhà chùa A được thành lập năm 1983, được nhà nước cấp quyền sử dụng đất (bằng khoán) diện tích 10.000 m2. Đến năm 2003 thì nhà chùa phát hiện đất của mình bị lấn chiếm 63 m2 bởi nhà anh D. Nay nhà chùa muốn nhờ Luật sư A+ tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai liên quan đến cơ sở tôn giáo của mình.

A+ trả lời câu hỏi của khách hàng:

Dựa vào Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của nhà chùa thì có thể đủ cơ sở xác định đất bị lấn chiếm bởi anh D là của nhà chùa và anh D đang vi phạm quyền sử dụng đất hợp pháp của nhà chùa theo quy định tại khoản 1 Điều 12 Luật đất đai 2013.

Về thủ tục giải quyết tranh chấp sẽ căn cứ theo Điều 202, 203 Luật đất đai 2013 và theo trình tự các bước như sau:

• Bước 1: Nhà chùa sẽ tự hòa giải với gia đình anh D để yêu cầu trả lại đất cho nhà chùa theo quy định hòa giải tranh chấp đất đai tại Điều 202 Luật đất đai 2013.
• Bước 2: Trường hợp anh D không đồng ý thì nộp đơn yêu cầu hòa giải lên ủy ban nhân dân xã, phường.
• Bước 3: Trường hợp hòa giải không thành thì Chùa có thể nộp đơn cho Tòa án cấp huyện, quận giải quyết tranh chấp đất đai.

1. “Đất tôn giáo” là gì?

Theo quy định tại khoản 4 Điều 5 Luật Đất đai 2013: “Cơ sở tôn giáo gồm chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh thất, thánh đường, niệm phật đường, tu viện, trường đào tạo riêng của tôn giáo, trụ sở của tổ chức tôn giáo và các cơ sở khác của tôn giáo“. Có thể thấy rằng, cơ sở tôn giáo là một trong những chủ thể được sử dụng đất được nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất.

Đặc điểm của cơ sở tôn giáo:

• Đất cơ sở tôn giáo thuộc nhóm đất phi nông nghiệp (điểm g khoản 1 Điều 10 Luật Đất đai 2013).
• Đất cơ sở tôn giáo gồm đất thuộc chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh thất, thánh đường, niệm phật đường, tu viện, trường đào tạo riêng của tôn giáo, trụ sở của tổ chức tôn giáo và các cơ sở khác của tôn giáo được nhà nước cho phép hoạt động.
• Đất cơ sở tôn giáo sử dụng đất phi nông nghiệp được nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất đối với đất đang được sử dụng ổn định.
• Người đứng đầu cơ sở tôn giáo đối với việc sử dụng đất đã giao cho cơ sở tôn giáo chịu trách nhiệm trước nhà nước đối với việc sử dụng đất.

Như vậy, đất được xem đất cơ sở tôn giáo nếu đáp ứng điều kiện sau: đất đó được sử dụng vào mục đích xây dựng các thánh thất, chùa, nhà thờ,…và người sử dụng đất đó phải là tổ chức tôn giáo được nhà nước cho phép hoạt động. Khi một tổ chức tôn giáo tồn tại, đang hoạt động nhưng không được nhà nước công nhận và cho phép hoạt động thì đất đó không được xem là đất cơ sở tôn giáo.

2. Phân biệt “đất tín ngưỡng” với “đất tôn giáo”

Theo khoản 1 và khoản 2 Điều 160 Luật Đất đai năm 2013, “Đất tín ngưỡng bao gồm đất có công trình đình đền, miếu, am, từ đường nhà thờ họ. Việc sử dụng đất tín ngưỡng phải đúng mục đích, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quy hoạch xây dựng đô thị; quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt”.

Phân biệt đất cơ sở tôn giáo với đất tín ngưỡng, ta có thể nhìn nhận những công trình trên đất đó là gì (trong trường hợp đất đó được sử dụng một cách hợp pháp). Đất cơ sở tôn giáo gồm đất thuộc chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh thất, thánh đường, niệm phật đường, tu viện, trường đào tạo riêng của tôn giáo, trụ sở của tổ chức tôn giáo và các cơ sở khác của tôn giáo được nhà nước cho phép hoạt động. Còn đất tín ngưỡng là đất có đình, miếu, đền, nhà thờ họ, từ đường,…

3. Nguồn gốc hình thành cơ sở tôn giáo

Cơ sở tôn giáo có thể được hình thành bằng nhiều cách thức như sau:

3.1. Nhà nước giao quyền sử dụng đất 

Nhà nước giao quyền sử dụng đất là việc nhà nước đưa ra quyết định giao đất cho cá nhân, tổ chức có nhu cầu sử dụng đất. Cơ sở tôn giáo khi được nhà nước giao đất không phải trả tiền sử dụng đất. Để giao đất cho cơ sở tôn giáo thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào chính sách tôn giáo của nhà nước, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt quyết định diện tích đất được giao cho cơ sở tôn giáo.

Luật Đất đai năm 2013 không quy định hạn mức cụ thể cho cơ sở tôn giáo, mà hạn mức này sẽ giao cho cơ quan Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai của địa phương để xác định sao cho phù hợp với từng địa phương.

3.2. Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất

Cơ sở tôn giáo được nhận quyền sử dụng đất thông qua việc nhà nước công nhận quyền sử dụng đất đối với đất đang được sử dụng một cách ổn định. Cơ sở tôn giáo đang sử dụng đất được nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất khi có đủ điều kiện như: được nhà nước cho phép hoạt động, đất không có tranh chấp, đất không phải là đất chuyển nhượng hay nhận tặng cho sau ngày 01 tháng 07 năm 2004.

Cơ sở tôn giáo đang sử dụng đất có chùa, nhà thờ, thánh thất, thánh đường, tu viện, trường đào tạo riêng của tôn giáo được nhà nước cho phép hoạt động mà chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất phải tự rà soát, kê khai việc sử dụng đất và báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh những vấn đề sau:

• Tổng diện tích đất đang sử dụng;
• Diện tích đất cơ sở tôn giáo phân theo từng nguồn gốc: đất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao, nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho, mượn của tooe chức, hộ gia đình, cá nhân, tự tạo lập, nguồn gốc khác;
• Diện tích đất mà cơ sở tôn giáo đã cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân mượn, ở nhờ, thuê;
• Diện tích đất đã bị người khác lấn, chiếm.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có đất kiểm tra thực tế, xác định ranh giới cụ thể của thửa đất và quyết định xử lý theo quy định sau đây:

• Diện tích đất mà tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đã sử dụng ổn định trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 thì căn cứ vào nhu cầu sử dụng đất của cơ sở tôn giáo và tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đó để giải quyết nhằm bảo đảm quyền lợi về sử dụng đất của các bên phù hợp với thực tế;
• Diện tích đất mà tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đã sử dụng từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 thì giải quyết như đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân mượn đất, thuê đất của hộ gia đình, cá nhân khác theo quy định của pháp luật đất đai;
• Diện tích đất mở rộng cơ sở tôn giáo mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép; bị lấn, bị chiếm; đang có tranh chấp thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết dứt điểm theo quy định của pháp luật.

Diện tích đất của cơ sở tôn giáo sau khi đã xử lý theo quy định tại Khoản 2 Điều 28 Nghị đinh 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 05 năm 2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai năm 2013 và có đủ điều kiện quy định tại Khoản 4 Điều 102 của Luật Đất đai năm 2013 (được nhà nước cho phép hoạt động, đất không có tranh chấp, đất không phải là đất chuyển nhượng hay nhận tặng cho sau ngày 01 tháng 07 năm 2004) thì cơ sở tôn giáo được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất với thời hạn sử dụng đất ổn định lâu dài.

Trường hợp đất do cơ sở tôn giáo đang sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp, sản xuất lâm nghiệp, sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp, làm cơ sở hoạt động từ thiện (kể cả trường hợp nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho trước ngày 01 tháng 7 năm 2004) thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo hình thức và thời hạn sử dụng đất tương ứng với mục đích đó như đối với hộ gia đình, cá nhân.

3.3. Được hình thành thông qua kết quả hòa giải thành và các quyết định về tranh chấp đất đai của cơ quan có thẩm quyền

Cơ sở tôn giáo được nhận quyền sử dụng đất theo:

• Kết quả hòa giải thành về tranh chấp đất đai được Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền công nhận;
• Quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo về đất đai;
• Quyết định hoặc bản án của Tòa án nhân dân
• Quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án đã được thi hành.

4. Phân loại tranh chấp cơ sở tôn giáo

4.1. Tranh chấp đất đai đối với các loại đất có nguồn gốc tôn giáo

Đất có nguồn gốc tôn giáo là loại đất mà ở đó có các công trình tôn giáo đã từng được xây dựng và có hoạt động tôn giáo ở trên diện tích đó nhưng vì nhiều nguyên nhân nên hiện không còn sử dụng mảnh đất đó nữa. Do sự tác động của thiên nhiên và hậu quả của chiến tranh, nhiều cơ sở tôn giáo bị phá hủy, bỏ hoang. Lúc đầu đất bỏ hoang được giao cho người dân để sản xuất, sinh hoạt tạm thời nhưng sau một thời gian thì chủ sở hữu của mảnh đất đó không trở về thì cá nhân, hộ gia đình có quyền sử dụng hợp pháp và thực hiện nghĩa vụ đầy đủ đối với mảnh đất đó.

Tranh chấp đất tôn giáo cũng có nguyên nhân từ việc thực hiện các chính sách đất đai của nhà nước. Nhà nước tiến hành thu hồi đất vì những mục đích như: thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế vì lợi ích quốc gia, công cộng; thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai; thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng của con người.

4.2. Tranh chấp đất đai do vi pham pháp luật về đất đai.

Giải quyết tranh chấp đất đai liên quan đến tôn giáo tại Luật A+

Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, nhiệt huyết và tận tâm, Luật A+ tự hào là đơn vị hàng đầu hỗ trợ mọi vấn đề liên quan đến pháp lý, tư vấn pháp luật, đại diện tố tụng cho các vụ án tranh chấp đất đai. Các dịch vụ luật A+ cung cấp đối với vụ án tranh chấp đất đai bao gồm:

• Tư vấn pháp lý và đưa giải pháp xử lý tranh chấp
• Tham gia đàm phán giải quyết tranh chấp.
• Đại diện ủy quyền làm việc với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Soạn thảo toàn bộ hồ sơ khởi kiện.
• Thay mặt nộp và tham gia tố tụng.
• Luật sư bảo vệ tại phiên tòa các cấp.
• Tư vấn thi hành án sau khi có bản án có hiệu lực pháp luật.

Lý do chọn Luật A+:

Kết quả bền vững.

Để được nhận kết quả tốt, theo đúng quy định pháp luật, nhận giá trị lâu dài mà không phải làm điều sai trái, không hối lộ, không e ngại sợ hãi cơ quan công quyền.

Sự tử tế.

Được chăm sóc như người thân, ân cần, chân thành, giải thích cặn kẽ, liên tục, luôn bên cạnh trong suốt quá trình thực hiện công việc. Chúng tôi luôn bên bạn lúc thăng hay trầm.

Chuyên môn vững.

Luật sư nhiều kinh nghiệm, hiểu rõ cách vận hành pháp luật của cơ quan nhà nước, hiểu rõ quy luật vận hành của các mối quan hệ trong xã hội để giải quyết vụ việc trọn vẹn.

Khách hàng 0 Đồng.

Luật A+ sẵn sàng phục vụ khách hàng khó khăn về tài chính với chất lượng tốt nhất, giá không liên quan đến chất lượng, không phải mua sự tử tế, sự đúng đắn bằng tiền.

Trên đây là toàn bộ câu trả lời của chúng tôi về vấn đề: tranh chấp đất đai liên quan đến tôn giáo. Nếu còn bất kỳ vấn đề nào thắc mắc hoặc chưa rõ, bạn có thể liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua website hoặc liên hệ trực tiếp qua hotline để được tư vấn trực tiếp.